با نام و یاد خدا اولین مطلب در این وبلاگ رو با توضیح مختصر و مفیدی از گرایش حمل و نقل آغاز می کنم.

همین ابتدا این رو لازم میدونم بگم که در این وبلاگ سعی میشه با گفتار طبیعی خودمون بحث ها رو بیان کنم. امیدورام که خوشتون بیاد و بدردتون بخوره!

خب گرایش برنامه‌ریزی حمل و نقل یکی از گرایش های کارشناسی ارشد مهندسی عمران به حساب میاد. این گرایش هم‌پوشانی زیادی با گرایش راه و ترابری داره. حتی خیلی از درس های این دو تا گرایش یکسان هست و دانشجوها در ترم اول درس های مشترکی بر می دارند.

اما تفاوت این دو گرایش چیه؟ نکته مهم اینجاست که گرایش راه و ترابری مهندسی حمل و نقل (Transportation Engineering) و گرایش حمل و نقل همان برنامه ریزی حمل و نقل (Transportation Planning)  به حساب میاد. به نوعی راه و ترابری به وادی مباحث مهندسی اون از قبیل بررسی طرح هندسی، ساختار روسازی و... وارد میشه. در حالیکه برنامه ریزی حمل و نقل در مباحث مدیریت منابع حمل و نقلی و برنامه ریزی استفاده از سیستم های حمل و نقلی قدم میگذاره. برای مثال میشه به بررسی تقاضاهای سفر در مناطق مختلف، احداث مسیرهای جدید، بهینه سازی سیستم های حمل و نقلی و... اشاره کرد. البته لازمه این رو بگم که چندتا مثال زده شده یه ساحلی از دریای بی کران حمل و نقل هس.

تا اینجای کار یک دورنمایی از برنامه ریزی حمل و نقل رو گفتم. اما دقیقا چه زمینه های علمی در این گرایش فعالیت میشه؟ تقسیم بندی ها مختلفه. یک مدل میان بر اساس حمل و نقل جاده ای، ریلی، دریایی و هوایی مسئله های این بخش رو دسته بندی میکنند. یک جور دیگه اش حمل و نقل کالا و انسانه! یک مدل دیگه که تقسیم بندی موضوع محور هس و جامع تر و زیباتر نسبت به تقسیم بندی های قبلی به نظر میرسه، به شکل زیر هس:

حمل و نقل همگانی، سیستم های حمل و نقل هوشمند، برنامه ریزی حمل و نقل و شهرسازی، ایمنی ترافیک، حمل و نقل و توسعه پایدار، اقتصاد حمل و نقل، مدیریت سیستم های حمل و نقل و ترافیک، سیستم های نوین حمل و نقل و...

حالا شاید فکر کنید الان همه موضوعات اشاره شد ولی همونطوری که آخرش "..." قرار گرفته اینها هم یکسری موضوعات کلی پژوهشی در عرصه حمل و نقل هستند و هرکدام از این ها شاید شامل ده ها زیر شاخه باشه که خودشون دنیایی دارن برای خودشون! در تمامی موضوعات فوق برای انجام پژوهش باید از ابزارهای خاص خودش استفاده بشود. 2 تا از مهمترین ابزارها در پژوهش های حمل و نقلی مدلسازی (Modeling) و بهینه سازی (Optimization) است. این دو ابزار هم دنیایی دارن برای خودشون و به دفعات بالا در مقالات و کتب حمل و نقلی دیده می شن! پایه و اساس این دو ابزار نیز ریاضی و آمار است.

خب خداروشکر یک خلاصه ای از کلیات گرایش توی این پست بیان شد. ان شاء الله در پست گرایش برنامه ریزی حمل و نقل 2 به بررسی دروس مرتبط در کارشناسی مهندسی عمران و همچنین ارائه چارت درسی این گرایش در مقطع ارشد میپردازیم.

در پناه حق

علی فرزانه موحد


منابع استفاده شده:

هر پست در این قسمت سعی میشه منابع اینترنتی که برای نوشتن پست استفاده شده رو قرار بدم. این مطالب بیشتر بر اساس تجربه یک ساله خودم در این گرایش نوشته شده ولی با این حال برای جمع بندی از 2 سایت زیر کمک گرفته شد.

1. کنفرانس بین المللی حمل و نقل و ترافیک

2. شرکت تعاونی خدمات آموزشی کارکنان سازمان سنجش آموزش کشور